همهچیز درباره عقیمسازی گربهها

عقیمسازی یکی از مهمترین تصمیماتی است که صاحبان گربهها برای سلامت و رفاه حیوانات خانگی خود میگیرند. این فرآیند که شامل جراحی برای جلوگیری از تولیدمثل است، نهتنها به کاهش جمعیت گربههای بیسرپرست کمک میکند، بلکه فواید زیادی برای سلامت جسمی و روانی گربهها دارد. عقیمسازی میتواند خطر ابتلا به بسیاری از بیماریها، از جمله سرطانهای مرتبط با دستگاه تناسلی، را کاهش دهد و همچنین مشکلات رفتاری مانند پرخاشگری یا علامتگذاری با ادرار را به حداقل برساند. در مجله باپت با ما همراه شوید تا درباره عقیمسازی گربهها بدانید.
در این مقاله، به تمام جنبههای مرتبط با عقیمسازی گربهها، از جمله فواید، معایب، زمان مناسب برای انجام آن و نکات مراقبتی پس از جراحی خواهیم پرداخت. با آگاهی از این اطلاعات، میتوانید تصمیمی آگاهانه برای بهبود کیفیت زندگی گربه خود بگیرید و نقشی مؤثر در کاهش معضلات مربوط به گربههای بیسرپرست ایفا کنید.
عقیم سازی گربه؛ بله یا خیر!
عقیمسازی یکی از متداولترین روشهای مدیریت باروری در گربههاست که از دیدگاه پزشکی، رفتاری و زیستمحیطی مزایا و چالشهایی به همراه دارد. این اقدام جراحی، بسته به شرایط فردی حیوان و اهداف صاحب آن، میتواند بهعنوان یک راهکار مؤثر در بهبود کیفیت زندگی گربه و کنترل جمعیت آنها محسوب شود، هرچند همچنان برخی نگرانیها و ملاحظات اخلاقی و بیولوژیکی پیرامون آن مطرح است.
بیشتر بخوانید: هر آنچه که باید درباره نژاد سگ چاو چاو بدانید!
زمان مناسب عقیم کردن گربه
زمان مناسب برای عقیمسازی گربه به عوامل مختلفی مانند سن، وضعیت سلامت و شرایط زندگی گربه بستگی دارد. توصیههای کلی برای گربههای نر و ماده به شرح زیر است:
گربههای ماده:
سن توصیهشده: معمولاً بین 4 تا 6 ماهگی قبل از اولین دوره فحلی (بلوغ جنسی) بهترین زمان برای عقیمسازی گربههای ماده است. این زمان خطر ابتلا به بیماریهایی مانند سرطان پستان و عفونت رحم (پیومترا) را کاهش میدهد.
زودتر یا دیرتر؟ اگر خطر بارداری وجود دارد یا گربه در محیطی با گربههای نر زندگی میکند، ممکن است عقیمسازی در 8 هفتگی نیز انجام شود. در مقابل، اگر گربه بیمار یا ضعیف است، عمل جراحی تا بهبود وضعیت حیوان به تعویق میافتد.

گربههای نر:
سن توصیهشده: معمولاً بین 5 تا 6 ماهگی، پیش از بروز رفتارهای جنسی مانند علامتگذاری با ادرار یا پرخاشگری. در این سن، گربه هنوز وارد بلوغ کامل نشده و میتوان از مشکلات رفتاری مرتبط جلوگیری کرد.
زودتر یا دیرتر؟ عقیمسازی میتواند از 8 هفتگی انجام شود، اما در گربههای مسنتر هم انجام آن بیخطر است، اگرچه ممکن است برخی رفتارهای جنسی پس از عقیمسازی نهادینه شده و کاهش نیابند.
بیشتر بخوانید: ۳۰ روز اول نگهداری از بچه گربه
عوامل تعیینکننده:
وضعیت سلامتی: اگربه باید در سلامت کامل باشد. بیماریها یا ضعف بدنی ممکن است زمان جراحی را به تعویق بیندازد.
شرایط محیطی: اگر گربه در محیطی پرخطر زندگی میکند (مثلاً در تماس با گربههای ولگرد)، عقیمسازی زودهنگام توصیه میشود.
بلوغ جنسی: گربههای ماده معمولاً در 5 تا 6 ماهگی وارد اولین چرخه فحلی میشوند. بنابراین، انجام جراحی پیش از این دوره ترجیح داده میشود.
مزایای عقیم سازی گربه
عقیمسازی گربهها نهتنها از منظر بهداشت و سلامت حیوان، بلکه از دیدگاه رفتارشناسی مزایای چشمگیری دارد. در ادامه، مزایا بهطور تخصصی و با جزئیات بررسی میشود:
مزایای بهداشتی و پزشکی
در گربههای ماده:
- خطر ابتلا به عفونت رحم (پیومترا)، که یک وضعیت خطرناک و بالقوه مرگبار است، به صفر میرسد.
- کاهش چشمگیر احتمال سرطانهای دستگاه تولیدمثل مانند سرطان تخمدان و رحم.
- پیشگیری از سرطان پستان، که در گربهها بسیار مهاجم است؛ عقیمسازی قبل از اولین فحلی احتمال این بیماری را به حدود 90% کاهش میدهد.
بیشتر بخوانید: میزان غذای گربه در روز چقدر است؟
در گربههای نر:
- حذف خطر بیماریهای مرتبط با بیضه مانند سرطان بیضه.
- کاهش احتمال مشکلات پروستاتیک مانند هایپرپلازی خوشخیم پروستات.
بیماریهای منتقله جنسی و مبارزاتی: مانند ویروس نقص ایمنی گربهها (FIV) و ویروس لوسمی گربهها (FeLV)، که اغلب از طریق جفتگیری یا دعوا انتقال مییابند، در گربههای عقیمشده بسیار کاهش مییابند.
مزایای رفتاری
در گربههای نر:
- کاهش رفتارهای پرخاشگرانه و مبارزه با سایر گربهها برای قلمرو یا جفتگیری.
- کاهش علامتگذاری با ادرار (Spraying)، که اغلب با بوی نامطبوع و تلاش برای جذب جفت همراه است.
در گربههای ماده:
- حذف رفتارهای مرتبط با دوره فحلی، مانند نالههای بلند و بیقراری برای جذب جفت.
افزایش تعامل با صاحب گربه
گربههای عقیمشده معمولاً رفتار آرامتری دارند و زمان بیشتری را در خانه میگذرانند، که باعث بهبود پیوند بین حیوان و صاحبش میشود.
معایب عقیم سازی گربه عقیم سازی گربه
عقیمسازی، اگرچه فواید زیادی برای گربهها و جامعه دارد، اما مانند هر اقدام پزشکی دیگری، ممکن است با چالشها و معایبی همراه باشد؛که در ادامه به طور کامل بررسی میشود:
معایب فیزیکی و پزشکی
بیهوشی عمومی: هر جراحی نیازمند بیهوشی است که ممکن است در برخی گربهها، بهویژه در موارد خاص مانند بیماریهای زمینهای، واکنشهای خطرناک ایجاد کند.
عوارض جراحی
- خونریزی یا عفونت در محل جراحی.
- احتمال بروز عوارض نادر مانند فتق در موارد خاص.
افزایش وزن و چاقی
کاهش متابولیسم: عقیمسازی میتواند منجر به کاهش فعالیت هورمونهای جنسی شود که باعث افت متابولیسم پایه گربه میشود.
رفتارهای غذایی: گربههای عقیمشده معمولاً اشتهای بیشتری پیدا میکنند و در صورت عدم کنترل تغذیه، مستعد چاقی میشوند.

افزایش احتمال برخی بیماریها
در گربههای نر و ماده، بیماریهای ادراری مانند انسداد مجاری ادراری ممکن است شایعتر شود، بهویژه اگر رژیم غذایی مناسب رعایت نشود.
کاهش ترشح هورمونهای جنسی ممکن است با افزایش احتمال برخی بیماریهای مفاصل و استخوان، بهویژه در سنین بالا، همراه باشد.
بیشتر بخوانید: معرفی و بررسی کامل انواع نژاد گربه
معایب رفتاری
در برخی گربههای نر، رفتارهایی مانند علامتگذاری با ادرار یا پرخاشگری حتی پس از عقیمسازی نیز ممکن است باقی بمانند، بهویژه اگر جراحی پس از بلوغ کامل انجام شود.
همچنین دربرخی گربهها پس از عقیمسازی تمایل کمتری به بازی و فعالیت دارند، که میتواند به کاهش کیفیت زندگی آنها منجر شود.
عقیمسازی گربه نر
شامل برداشتن بیضهها از طریق یک جراحی ساده و بیخطر است که تحت بیهوشی عمومی انجام میشود. این عمل باعث حذف توانایی تولیدمثل گربه شده و مزایای متعددی مانند کاهش رفتارهای پرخاشگرانه، پیشگیری از علامتگذاری با ادرار، کاهش تمایل به پرسهزنی و مبارزه، و پیشگیری از بیماریهای تولیدمثلی به همراه دارد. عمل معمولاً سریع انجام میشود و گربه طی چند روز بهبود مییابد
عقیم سازی گربه ماده
عقیمسازی گربه ماده که به آن اوواریوهیستروکتومی گفته میشود؛ شامل برداشتن تخمدانها و معمولاً رحم است تا از تولیدمثل جلوگیری کند. این عمل تحت بیهوشی عمومی انجام میشود و پس از آن، گربه به مدت چند روز نیاز به استراحت دارد.