پرندگان می‌توانند به عارضه‌های چشمی مختلفی مبتلا شوند. این بیماری‌ها می‌توانند به علت آسیب یا یک عفونت در چشم باشد. معمولا عوارض چشمی، علائمی از سایر بیماری‌های زمینه‌ای هستند. بنابراین، اگر پرنده‌ی شما بیماری چشمی دارد، حتما آن را جدی بگیرید و به دامپزشک مراجعه کنید تا آن را از بیماری‌های داخلی تفریق دهد.
علائم بیماری‌های چشمی در پرندگان و انواع آنها:
• کونژوکتیویت (Conjunctivitis) یا التهاب ملتحمه یک اختلال چشمی شایع است که معمولا توسط باکتری‌ها ایجاد می‌شود. علامت این عارضه، پلک‌های قرمز و متورم است که می‌تواند منجر به حساسیت به نور در پرندگان شود. کونژوویت به عنوان علامت سایر بیماری‌های داخلی مثل عفونت‌های تنفسی هم شناخته می‌شود.
• یوویت (Uveitis) باعث التهاب در لایه‌ی داخلی چشم می‌شود که معمولا با علائم سایر بیماری‌های داخلی همراه است. این عارضه می‌بایست به سرعت درمان شود تا از تشکیل آب مروارید (کاتاراکت) در پرندگان پیشگیری کنیم.
• بیماری مارک (Marek’s disease) یک بیماری چشمی با عامل ویروسی است. این عارضه می‌تواند باعث ایجاد مردمک با شکل نامنظم، کوری بدلیل اختلالات در عنبیه و حتی در فرم پیشرفته منجر به سرطان شود. با واکسیناسیون می‌توان از وقوع این بیماری پیشگیری کرد. اما پرنده‌ای که به این ویروس آلوده شده را نمی‌تواند درمان کرد.
• آبله‌ی پرندگان (Avian pox) عفونتی ویروسی در تمام بدن است که عوارض چشمی هم برجای می‌گذارد. در این بیماری، پلک‌ها متورم شده و تاول‌هایی روی آن ایجاد می‌شوند و بینایی پرنده بطور نسبی یا کامل از دست خواهد رفت. از آنجایی که کره‌ی چشم توسط این ویروس دچار عفونت نمی‌شود، پس از درمان، بینایی باز می‌گردد.
عوامل بیماری‌های چشمی در پرندگان:
بسیاری از اختلالات چشمی براثر عفونت‌های باکتریایی (مثل سالمونلا) ایجاد می‌شوند. این باکتری باعث کونژوکتیویت، افتالمیت (التهاب چرکی چشم و ملتحمه) و نهایتا کوری می‌شود. افزون بر این، سالمونلا واگیردار است و می‌تواند از پرنده‌ی مادر یا حتی زرده‌ی تخمی که در آن بوده، منتقل شود.
عفونت‌های قارچی هم که معمولا بر اثر غذای کپک‌زده منتقل می‌شوند، می‌توانند سبب بیماری‌های چشمی شوند. آسپرژیلوس یکی از شایع‌ترین قارچ‌های بیماری‌زا است که می‌تواند بر دستگاه تنفس و حتی چشم و مغز پرندگان اثر بگذارد. در زیر پلک چشمی که به آسپرژیلوس آلوده شده، پلاک‌های زرد رنگی دیده می‌شود. همچنین این چشم ملتهب است و اگر درمان نشود، می‌تواند آسیب شدید چشمی برجای بگذارد.
کمبود ویتامین هم یکی دیگر از عواملی است باعث اختلالات چشمی می‌شود. به طور مثال، کمبود ویتامین E در پرندگان والد می‌تواند باعث به دنیا آمدن جوجه‌های نابینا شود. ویتامین A برای رنگدانه‌ای شدن چشم (توسعه‌ی شبکیه) و تولید اشک ضروری است. برای پیشگیری از این کمبودها، به پرندگان غذاهای تجاری بدهید.
درمان بیماری چشمی در پرندگان
اگر پرنده‌ی شما نشانه‌هایی از آزردگی یا هر علامتی از بیماری‌های چشمی مثل بسته‌شدن چشم، تورم، قرمزی، ترشحات یا پلک زدن بیش از حد را بروز داد، فورا به دامپزشک مراجعه کنید. قطره‌های آنتی‌بیوتیک چشمی یا سایر داروها می‌توانند به درمان عوارض چشمی در مراحل ابتدایی کمک کنند.
پیشگیری از بیماری‌های چشمی در پرندگان
پیشگیری از نوع خاصی از بیماری‌های چشمی، بستگی به علائمی دارد که دیده می‌شود. اما درمان به موقع موجب کاهش رنجش پرنده و همچنین جلوگیری از پیشرفت عارضه می‌شود. بدیهیست که رعایت نکات بهداشتی ضروری است. با مراجعه‌ی منظم به دامپزشک می‌توان بیماری‌ها را در مراحل ابتدایی، تشخیص داد.
ترجمه شده‌است از: common eye disorders in birds
تصویر از: Pinterest
تهیه شده توسط تیم تولید محتوای آراز
