دررفتگی کشکک در سگ‌ها (patellar luxation in dogs) هنگامی رخ میدهد که کشکک پای سگ به نسبت وضعیت عادی، جابجا شده و در موقعیت غیرطبیعی قرار بگیرد. بصورت آناتومیک، کشکک باید در فرورفتگی پایین استخوان ران (فمور) قرار گیرد. اما در شرایطی که این استخوان دچار دررفتگی می‌شود، فقط هنگامی به جای اصلی خود باز می‌گردد که عضله‌ی چهارسر پا (جلویی ران پا) شل شده و بلند شود. به همین علت، اکثر سگ‌هایی که به این عارضه دچار می‌شوند، برای چند دقیقه پایشان را بالا میگیرند تا این عضله شل شود.
نابجایی کشکک زانو یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مفصل زانو در سگ‌ها هست. این وضعیت در نژادهای مینیاتوری و کوچک مثل یورکشایر تریر، پامرانین، پیکینیز، شیواوا و بوستون تریر بیشتر رخ میدهد. سگ‌های ماده ۱۱/۲ برابر بیشتر به این عارضه مستعد اند. دررفتگی کشکک در گربه‌ها نادر است اما می‌تواند رخ دهد.
علائم دررفتگی کشکک در سگ‌ها و انواع آن
علائم مشخص دررفتگی کشکک به شدت و دوام این بیماری و همچنین میزان آرتریت پیشرونده بستگی دارد. سگ‌هایی که کشکک دررفته دارند، اختلالات حرکتی طولانی‌مدت در پای عقبی و گاهی بالاگرفتن پا یا لنگش را بروز می‌دهند.
سگ‌های مبتلا هنگامی که کشکک خارج از موقعیت خود است و از روی برجستگی‌های پایین استخوان ران عبور می‌کند، احساس درد یا آزردگی می‌کنند.
علل دررفتگی کشکک در سگ‌ها
دررفتگی کشکک معمولا بعلت ناهنجاری‌های ژنتیکی یا ضربه رخ میدهد. علائم بالینی این بیماری معمولا به طور تقریبی از ۴ ماه پس از تولد شروع می‌شوند.
تشخیص دررفتگی کشکک در سگ‌ها
دررفتگی کشکک به روش‌های مختلف قابل تشخیص است. تهیه‌ی عکس رادیوگراف (اشعه ایکس) از زوایای جلویی و جانبی مفصل زانو، مفصل لگن و مچ پا معمولا برای شناسایی خم‌شدگی یا پیچ‌خوردگی استخوان ران و بقیه‌ی استخوان‌های پا استفاده می‌شود. رادیوگراف از نمای اسکای لاین (skyline) ممکن است شیار پایین استخوان را کم عمق، صاف‌شده یا منحنی نشان دهد. اخذ نمونه از مایع داخل مفصل و آنالیز مایع سینوویال (نرم‌کننده‌ی حرکات زانو) مقداری افزایش در سلول‌های تک‌هسته‌ای (سلول‌های التهابی) را نمایش میدهد. افزون بر این، دامپزشک هم باید با ملامسه و معاینه‌ی کشکک زانو، موقعیت و حرکت آن را بسنجد.
درمان دررفتگی کشکک در سگ‌ها
درمان دارویی برای دررفتگی کشکک اثر کمی دارد. جراحی معمولا درمان بهتری برای موارد حاد است. جراحی می‌تواند هم موقعیت و حرکت کشکک و هم نواحی که بر اثر این عارضه آسیب دیده‌اند را اصلاح کند. در ۹۰٪ موارد، سگ‌هایی که جراحی اصلاح دررفتگی کشکک می‌شوند، لنگش و نقص در عملکرد زانو را تجربه نخواهند کرد.
در جراحی دررفتگی کشکک زانو سگ، یا کشکک را به خارج از استخوان وصل می‌کنند تا دیگر جابجا نشود و یا شیار استخوان زانو را گودتر می‌کنند تا کشکک داخل آن بنشیند.
سبک زندگی و مدیریت بیماری
حتما پس از جراحی، توصیه‌های دامپزشک مثل پیاده‌روی روزانه با قلاده برای یک ماه، جلوگیری از پریدن و معاینه‌ی سالیانه را جدی بگیرید. صاحبان این سگ‌ها باید بندانند که به احتمال ۴۸ درصد عود مجدد این بیماری وجود دارد اما به شدت سابق نخواهند بود. از آنجاییکه دررفتگی کشکک بصورت ژنتیکی به ارث میرسد، بهتر است از مبتلایان به این عارضه توله نگیرید. مکمل‌های حاوی گلوکزامینوکلیگان و اسید هیالورونیک (Joint support) به جهت نقش این ترکیبات در حفظ و تولید غضروف‌ها باعث بهبود شرایط می‌شود.
پیشگیری از دررفتگی کشکک در سگ‌ها
متاسفانه هنوز هیچ روش پیشگیرانه‌ای وجود ندارد. اما چنانچه به نظر دامزشک، سگتان مسعتد به این بیماری است، باید از پریدن و حرکت‌های انفجاری (شروع ناگهانی به دویدن)، سُر خوردن از روی فرش به روی سرامیک، ایستادن روی پاها، اضافه وزن و موارد این چنینی تا حد امکان جلوگیری کرد.
ترجمه شده است از: kneecap dislocation in dogs
تصویر از: petmd و animalmedicalnc
تهیه شده توسط تیم تولید محتوای آراز