مسمومیت در خرگوش ها که با ورود مواد سمی به بدن آنها رخ میدهد؛ میتواند اثرات مهلک و جبران ناپذیری را روی دستگاه های مختلف بدنشان بگذارد. برخی از گیاهان، مواد شیمیایی مثل جونده کش ها، فلزاتی مثل سرب یا برخی داروها مثل بسیاری از آنتی بیوتیک هایی که برای سایر حیوانات خانگی تجویز میشوند، میتوانند باعث مرگ خرگوش ها شوند. دارند. دانستن اینکه چه موادی برای خرگوش ها سمی اند و درصورت مسمومیت باید چه اقدامی انجام داد؛ میتواند جان آنها را حفظ کند.
علائم مسومیت در خرگوش
- تشنج
- نشانه های گوارشی از التهاب روده
- کاهش تنظیم دمای بدن (تب یا افت دمای بدن)
- بی حالی
- کاهش اشتها
- افسردگی
عوامل (مواد سمی در خرگوش)
سموم خوراکی:
- گیاهان سمی (بخصوص در خرگوش هایی که بیرون از منزل میرچند)
- برخی از گیاهان آپارتمانی و خانگی
- سرب (با جویدن یا لیسیدن موادی در منزل که حاوی سرب اند به خصوص سطوح رنگ شده یا فلزی)
- سموم جونده کشی (که اثرات ضدانعقادی دارند)
- داروهای خوراکی نامناسب یا مصرف بیش از حد دارو (اوردوز)
- برخی آنتی بیوتیک ها و مسکن ها
محصولاتی که به صورت موضعی استفاده میشوند:
- قلاده های ضد کک و کنه
- محصولات حاوی ترکیبات ارگانوفسفره جهت کشتن حشرات روی بدن یا محیط اطراف
- افشانهها (اسپریها) و کرمهایی که در غلظت بالا مصرف میشوند
- حشره کش ها و سموم دفع آفات (خانگی یا کشاورزی)
تشخیص مسمومیت در خرگوش
شما میبایست تاریخچه ی کاملی از سلامت خرگوشتان، زمان بروز علائم و مواردی که احتمال میدهید مصرف شده و منجر به مسمومیت گشته را به دامپزشک ارائه دهید. این نکات میتواند به دامپزشک سرنخ هایی از عامل مسموم کننده بدهند تا براساس آن، درمان صحیح را به سرعت آغاز کند. از دست دادن هر لحظه میتواند میتواند باعث اثرات شدیدی بر اعضای حیاتی بدن خرگوش و به خطر افتادن جان این عزیزان شود. اگر دانسته های شما کافی نباشد، فرد متخصص از طریق تشخیص تفریقی اقدام به کنار گذاشتن عوامل مختلف جهت رسیدن به تشخیص نهایی میکند. نتایج حاصل از آزمایش خون (شمارش سلولهای خونی و اندازه گیری فاکتورهای بیوشیمیایی خون) در کنار آزمایش ادرار میتواند در تایید تشخیص نهایی بسیار کمک کننده باشد. چنانچه شرایط بیمار نگران کننده باشد، دامپزشک میتواند پیش از تایید نهایی، درمان را شروع کند تا جان خرگوش و سلامتی اش حفظ شود.
اولین هدف در درمان مسومیت، مداخله ی اضطراری، جلوگیری از جذب بیشتر سم به داخل خون یا اعضای حیاتی بدن و انجام درمان های حمایتی است. دامپزشک شما ممکن است از پادزهر خاصی برای دفع یا کاهش اثرات سم بر بدن استفاده کند یا بدن را بشویَد تا سم از روی بدن پاک شود.
روش درمان بستگی به نوع سمی که خورده شده دارد. بعضی از سموم حین خروج از بدن (مثلا با استفراغ) اثرات شدیدتری را روی بدن میگذارند تا اینکه بگذاریم داخل بدن بماند. ذغال فعال، شستشوی معده یا پمپاژ معده را هنگامی میتوان استفاده کرد که استفراغ سم از طریق مری منجر به اثرات شدیدتری نشود. پاشیدن آب روی پوست یا خیس کردن آن توسط پارچه ی سرد و مرطوب باعث تسکین پوست حین برداشتن برخی سموم از روی آن میشود. چنانچه حیوان تب دار باشد، دامپزشک پارچه ی خنک و خیس و یا پنکه استفاده میکند. حتی میتوان با کشیدن پدهای الکلی کف پاهای آنها هم دمای بدن را کاهش داد. اگر دمای بدن خرگوش خیلی پایین است، میتوان از پدهای حرارتی، بطری آب گرم یا روش های مشابه استفاده کرد. توجه داشته باشید که دمای بالا سبب سوختگی پوست آنها نشود.
اگر خرگوش در شرایط خطرناکی بود که اختلالات شدید قلبی یا تنفسی مشاهده میشد، باید از تنفس مصنوعی و ماساژ قلبی طبق اصول استفاده نمود. هرگز اقدام به احیای قلبی ریوی بدون آموزش قبلی نکنید. وقتی از این بحران عبور کردید، دامپزشک میتواند درمان را براساس سمی که وارد بدن شده پیش ببرد. در برخی از موارد به داروهای ضدتشنج، انتقال خون و داروهای مسکن هم نیاز است.
مدیریت بیماری و سبک زندگی
وقتی که شرایط خرگوشتان پایدار شد، میتوانید به خانه بازگردید و به او کمک کنید تا بهبود کامل حاصل شود. در این مرحله مهمترین نکته ای که باید بدان توجه کنید، تشویق خرگوش به مصرف آب و غذا است. آب تازه، سبزیجات برگدار پرآب، طعم دار کردن آب با آب سبزیجات، سبزی های مرطوب مثل گشنیز، کاهو رسمی، جعفری، نوک هویج، اسفناج و یونجه چمن مرغوب بهترین خوراکی ها در زمان ریکاوری اند. همچنین به دادن پلیت و جیره ی همیشگی ادامه دهید زیرا هدف اصلی تشویق او به خوردن است. افزون بر این، جیره ای با فیبر بالا هم ممکن است پیشنهاد شود. دامپزشک شما راهنمایی های لازم را جهت تغذیه و بهبود خرگوش ارائه خواهد داد. اگر خرگوش نمیتواند غذاهای عادی را بخورد، ممکن است شما مجبور به تغدیه ی او با پوره بوسیله ی سرنگ شوید. وضعیت خرگوش را در دوره ی نقاهت بررسی کنید و با دامپزشک در تماس باشید. جهت پیشگیری از سمومیت در خرگوش ها سعی کنید که مواد سمی را از دسترس آنها دور نگه دارید.
ترجمه شده است از: Poisoning in Rabbits
تصویر از: wagwalking