سازمان بهداشت جهانی اعلام وضعیت اضطراری کرده است. میلیون‌ها نفر در چین در قرنطینه هستند. هر لحظه تعداد مبتلایان و قربانیان این ویروس افزایش پیدا می‌کند. اکثر کشور‌های جهان به حالت آماده‌باش در آمده‌اند و ورود و خروج اتباع چینی به این کشورها ممنوع شده. دلیل تمام این اتفاقات، ویروس مرموز و مرگبار کرونا است. ویروسی که سر و کله‌اش در اواخر دسامبر 2019 میلادی در ووهان چین پیدا شد و این روزها در صدر اخبار جهان قرار دارد.
کابوس جدیدی که این روزها همه جهان را درگیر کرده، شیوع ویروس خطرناکی به نام کرونا است. این ویروس، طیف وسیعی از بیماری‌های تنفسی مانند سرماخوردگی، سارس، آنفولانزا و مرس را شامل می‌شود. تا کنون، 6 نمونه از خانواده کرونا ویروس کشف شده است و با شیوع گونه جدید در دسامبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان چین، تعداد ویروس‌های شناخته شده از این خانواده به 7 عدد رسید. اما روش‌های پیشگیری از کرونا چیست؟ با ما در آراز همراه باشید تا علائم بیماری کرونا را بیشتر بشناسید و با روش‌های پیشگیر یاز این بیماری آشنا شوید. (پیگیری‌ها در رابطه با تولید واکسن کرونا به کجا رسیده است؟ مقاله آراز را از دست ندهید!)
بیماری ویروسی کرونا چیست؟
کرونا (corona) به معنای تاج یا هاله است و شکل ظاهری ویروس کرونا زیر میکروسکوپ، شبیه به یک تاج سلطنتی است. کرونا ویروس‌ها، طیف وسیعی از ویروس‌ها را شامل می‌شوند. ساده‌ترین نوع آن سرماخوردگی معمولی و پیچیده‌ترین نوع آن در حال حاضر بیماری کرونا است. شهر ووهان چین اولین شهری است که درگیر بیماری ویروسی کرونا شده. در حال حاضر تمام ساکنان این شهر در قرنطینه قرار دارند.
شکل ساده‌تر این ویروس در گذشته نیز در بیماری‌هایی مانند سارس و نوعی آنفولانزا، مشاهده شده بود اما عامل بیماری مرگباری که این روزها دنیا را به حالت اضطرار در آورده است، جدیدترین نوع ویروس کرونا است. سرعت انتقال این بیماری، بسیار بالا است به طوری که پس از حدودا دو ماه از شروع این بیماری، حدودا 11 هزار و نهصد نفر در سراسر جهان به این بیماری مبتلا شده‌اند و تقریبا 260 نفر بر اثر بیماری ویروسی کرونا فوت کرده‌اند؛ البته این آمار به سرعت در حال افزایش است.
تاریخچه و منشاء بیماری کرونا
ویروس کرونا، ویروسی عفونی است که گلو، سینوس‌ها و دستگاه تنفسی را درگیر می‌کند. کرونا ویروس‌ها، اولین بار در سال 1965 کشف شده‌اند. تا اواسط دهه 1980 دانشمندان در حال مطالعه و بررسی انواع کرونا ویروس‌ها بودند. تا پیش از این، دانشمندان شش نوع ویروس کرونا را کشف کرده بودند. در اواخر سال 2019 میلادی نوع جدیدی از ویروس کرونا در شهر ووهان چین مشاهده شد. سرعت بالای انتقال این بیماری و تعداد زیاد قربانیان آن، باعث شد کشور چین وضعیت اضطراری اعلام کند و 18 شهر از جمله شهر ده میلیونی ووهان را به طور کامل قرنطینه کند.
تمام کرونا ویروس‌های گذشته، منشاء حیوانی داشته‌اند. به طور مثال منشاء بیماری مرس، شتر بود و بیماری سارس نیز از خفاش به گربه و از گربه به انسان رسیده. ویروس جدید کرونا از بازار دریایی شهر ووهان چین منتقل شده، ممکن است محصولات دریایی این بازار مانند نهنگ سفید یا حیوانات زنده‌ای مثل مرغ، خفاش، خرگوش و مار که در این بازار به فروش می‌رسد، منشاء این بیماری باشند.
پیش از بیماری کرونا، بیماری سارس مهم‌ترین بیماری خطرناکی که منشاء آن کرونا ویروس بود، به حساب می‌آمد. سارس نیز از خاورمیانه شروع شد و پیشرفت قابل توجه‌ای داشت و قربانیان بی‌شماری گرفت. در حال حاضر (ژانویه 2020) این بیماری در سراسر جهان، پراکنده شده و در چند کشور اروپایی، در آمریکا و چند کشور آسیایی مواردی از ابتلا به بیماری کرونا مشاهده شده. تاکنون موردی از ابتلا به بیماری کرونا در ایران گزارش نشده.
علائم و نشانه‌های بیماری کرونا
کرونا در ابتدا شبیه به یک سرماخوردگی ساده است و با گذشت زمان علائم آن شدیدتر می‌شود. آبریزش بینی، گلو درد شدید، تب برای مدتی طولانی، سردرد و تنگی نفس از مهم‌ترین علائم بیماری کرونا است. کودکان و افرادی که دارای مشکلات تنفسی، بیماری قلبی، ضعف سیستم ایمنی به دلیل انواع سرطان‌ها و بیماری‌های نقص ایمنی هستند، بیشتر در معرض ابتلا به کرونا ویروس قرار دارند.
در موارد خفیف، علائم این بیماری، شبیه به سرماخوردگی است و گاهه به اشتباه، آنفولانزا تشخیص داده می‌شود؛ اما شدت بیماری پس از چند روز بیشتر می‌شود و سرفه‌های شدید، تب بالا و درد و ضعف بدن به آن اضافه می‌شود. در موارد حاد این ویروس کلیه‌ها و دستگاه تنفسی فرد را درگیر می‌کند و باعث بروز مشکلات جدی برای بیمار می‌شود.
ویروس جدید کرونا ابتدا با تب خفیف حضور خود را در بدن میزبان اعلام می‌کند. کمی پس از تب، بیمار دچار سرفه‌های خشک می‌شود. گاهی اوقات، تب انقدر خفیف است که تشخیص داده نمی‌شود، بنابراین توجه به سرفه‌های خشک بی‌دلیل، حائز اهمیت است. حدودا 7 الی 10 روز بعد از سرفه‌ها، بیمار دچار تنگی نفس می‌شود، به مرور تب و تنگی نفس، شدت پیدا می‌کند و بیمار را راهی بیمارستان خواهد کرد. لازم است به محض مشاهده علائمی مانند تب، سرفه و تنگی نفس به پزشک مراجعه کنید و از نظر ابتلا به ویروس کرونا بررسی شوید.
تاثیر و علائم بیماری کرونا در کودکان
اگرچه آمار مبتلایان به ویروس کرونا در جهان روندی صعودی دارد و شمار افرادی که علائم بیماری کرونا را در خود مشاهده می‌کنند رو به افزایش است اما خوشبختانه همین آمارها نشان می‌دهند که شمار کودکان مبتلا به ویروس کرونا در مقایسه با سایر گروه‌های سنی چندان قابل ملاحظه نیست. این در حالی است که شمار کودکانی که به سارس نیز مبتلا شده بودند بسیار اندک بود و مرگ و میری در اثر ابتلا به بیماری سارس در میان کودکان گزارش نشد. سیستم دفاعی بدن کودکان و نوجوانان در مقابل بیماری کرونا مقاوم‌تر است و کودکان و نوجوانان علائم بیماری کرونا را به صورت خفیف‌تر بروز می‌دهند. عفونت شدید که یکی از علائم جدی بیماری کرونا می‌باشد در کودکان به صورت خفیف‌تر بروز می‌کند و یا اصلا علائمی از عفونت در آن‌ها مشاهده نمی‌شود. به یاد داشته باشید، نباید ظهور علائم بیماری کرونا در کودکان به صورت خفیف‌تر را چنین تفسیر کرد که کودکان از ابتلا به این بیماری کاملا مصون هستند، بلکه باید همواره آموزش‌ها و تذکرات لازم را به آن‌ها یادآوری کنیم و هرگونه نشانه‌ای از بیماری را در آن‌ها جدی بگیریم.
رعایت اصول بهداشتی در کودکان نیز باید همانند بزرگسالان انجام شود به خصوص اگر کودک شما بیماری زمینه‌ای دارد که احتمال مبتلا شدن او به این ویروس را نسبت به سایر کودکان افزایش می‌دهد. کودکان نیز با شنیدن اخبار نگران کننده همانند بزرگسالان دچار وحشت و آشفتگی می‌شوند پس بهتر است با آن‌ها در خصوص این بیماری و نحوه صحیح مراقبت و پیشگیری صحبت کنیم و به آن‌ها اطمینان بدهیم که مشروط بر رعایت کردن موارد بهداشتی خطر کمتری متوجه آن‌ها خواهد بود. ایجاد آرامش روانی در کودکان و مقابله با ترس‌ها و وحشت‌هایی که در اثر شنیدن اخبار مختلف در آن‌ها به وجود می‌آید نیز به اندازه مراقبت‌های بهداشتی حائز اهمیت است.
روش‌های پیشگیری از ویروس کرونا و خطرات ویروس
ویروس جدید کرونا، هفتمین کرونا ویروس شناخته شده در حال حاضر است. این ویروس به قدری جدید و ناشناخته است که هنوز درمانی برای آن وجود ندارد. کرونا می‌تواند در ابتدا با علائمی مانند سرماخوردگی عادی بروز کند و بعد به صورت سرفه، تنگی نفس شدید، تب و مشکلات حاد تنفسی ادامه یابد. این ویروس علاوه بر مشکلات تنفسی، تأثیر مخربی هم بر کبد، کلیه و گوارش انسان می‌گذارد؛ اما پیشگیری از ویروس کرونا بسیار ساده است. بنابراین در بیماری کرونا، مهم‌ترین مسئله پیشگیری از ابتلا به ویروس است. پزشکان، مهم‌ترین عامل پیشگیری و اولین خط دفاع در برابر ویروس کرونا را شست‌وشوی صحیح دست‌ها می‌دانند. علاوه بر شست‌وشوی مرتب دست‌ها، رعایت موارد زیر برای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا الزامی است:
شست‌وشوی دست و صورت
اولین قدم در جلوگیری از ابتلا به کرونا، شست‌وشوی مرتب و اصولی دست و صورت و پرهیز از لمس صورت با دست‌های آلوده است. قبل و بعد از خوردن غذا، قبل و بعد از حضور در اماکن عمومی، در محیط کار و تحصیل، لازم است مکررا، دست‌های خود را با آب و صابون یا ژل ضد عفونی‌کننده حاوی الکل، بشویید.
رعایت نکات بهداشتی حین سرفه و عطسه
هنگام عطسه یا سرفه خود یا دیگران، دهان و بینی خود را با دستمال تمیز بپوشانید و پس از سرفه و عطسه دستمال را در سطل زباله دردار بیاندازید.
رعایت تعاملات روزانه
با افرادی که علائم سرماخوردگی مانند تب یا سرفه دارند به هیچ وجه تماس و برخوردی نداشته باشید و تا حد امکان از آن‌ها فاصله بگیرید و اگر مجبورید با آن‌ها در یک ساختمان باشید، حتما از ماسک استفاده کنید.
از افرادی که به تازگی در کشور چین یا تایلند، بوده‌اند تا حد امکان دوری کنید و اگر قصد مسافرت دارید و دچار تب و سرفه شده‌اید، سفر خود را لغو کرده و به پزشک مراجعه کنید.
کاهش ارتباط با حیوانات
از لمس و نوازش حیوانات اهلی و غیراهلی خودداری کنید و اگر ناخودآگاه حیوانی را لمس کردید، بلافاصله دست خود را با آب و صابون بشویید.
پرهیز از دست دادن و روبوسی
ویروس کرونا ممکن است تا یک هفته به صورت نهفته در بدن وجود داشته باشد و پس از یک هفته علائم بیماری بروز کند در نتیجه ممکن است، افرادی که علائم بیماری را ندارند نیز، ناقل ویروس نهفته کرونا باشند، بنابراین در دوران شیوع این ویروس مطلقا از دست دادن و روبوسی با دیگران خودداری کنید.
کاهش تماس با سطوح
ویروس کرونا حدودا 12 ساعت روی سطوح، فعال باقی می‌ماند. بنابراین بعد از لمس میز، صندلی، دستگیره‌های اتوبوس و … حتما دست‌های خود را ضد عفونی کنید.
بهداشت در تغذیه
گوشت و تخم‌مرغ را به خوبی بپزید و در حین تمیز کردن گوشت مرغ یا گوسفند و گوساله به هیچ وجه دستتان را به چشم، بینی یا اطراف دهان خود نزنید و حتما پس از اتمام کار دست خود را با آب و صابون بشویید.
رعایت در محیط کار با دام و طیور
افرادی که در محیط کار با دام زنده و غیر زنده، حیوانات وحشی و اهلی، مرغ و ماهی سر و کار دارند، بیشتر از سایرین در معرض ویروس کرونا قرار دارند. این افراد باید به دفعات زیاد، دست‌های خود را بشویند و دقت کنند که با دست آلوده صورتشان را لمس نکنند.
استفاده از وسایل ایمنی
استفاده مناسب و اصولی از ماسک در پیشگیری از بیماری کرونا، بسیار مهم است. اگر از ماسک‌های یک بار مصرف استفاده می‌کنید، دقت کنید که سمت آبی ماسک باید به سمت بیرون باشد و قسمت ضخیم‌تر ماسک نیز روی بینی قرار بگیرد. این ماسک‌ها یک بار مصرف هستند و به محض برداشتن باید دور ریخته شوند. ماسک‌های فیلتردار در پیشگیری از ویروس کرونا مناسب‌ترند، زیرا قابل شست‌وشو هستند و به دلیل ضخامت بیشتر، محافظت بیشتری از دهان و بینی دارند.
مراجعه به پزشک
اگر دچار علائم بیماری شدید به پزشک مراجعه کنید و در صورت ابتلا به بیماری کرونا تا زمان بهبود در خانه بمانید و برای انتقال ندادن ویروس از اطرافیان خود فاصله بگیرید و نکات بهداشتی را کاملا رعایت کنید.
بیماری کرونا چگونه تشخیص داده می‌شود؟
بیماری کرونا دارای علائمی است که توجه به آن‌ها می‌تواند برای شناسایی اولیه فرد دارای اهمیت باشد؛ ولی باید دقت داشته باشید که ممکن است این علائم با بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا اشتباه گرفته شوند و فقط تست‌های آزمایشگاهی، می‌توانند بروز این بیماری را در فرد قطعی اعلام کنند.
علائم اولیه بیماری شامل تب، سرفه خشک، تنگی نفس و مشکلات حاد تنفسی است که جزو اصلی‌ترین علائم این بیماری شناخته می‌شوند. همچنین در موارد مشکلات گوارشی نیز به مرور ایجاد می‌شود. به طور کلی، ابتدا علائم ساده و معمولی هستند و به مرور شدت پیدا می‌کنند.
تشخیص این بیماری با تست‌های آزمایشگاهی انجام می‌گیرد. برای این منظور نمونه‌ای از مخاط دهان یا بینی فرد به کمک یک شی مشابه گوش پاک‌کن برداشته می‌شود. نمونه ویروس موجود در این مخاط را با ویروس‌هایی مانند سارس یا ایدز مقایسه می‌کنند و بررسی‌های لازم را بر روی آن انجام می‌دهند.
نمونه‌های گرفته شده با تکنیک واکنش زنجیره‌ای پلی مراز، در آزمایش انجام شده، به توده‌ای از مولکول‌های ژنتیکی که در ویروس کرونا RNA است، تبدیل می‌شود. با توالی ژنوم که به دست می‌آید، مقایسه‌ای بین این توالی و توالی ژنوم 2019-nCoV انجام می‌گیرد که می‌توان به کمک آن نتیجه گرفت که فرد به بیماری مبتلا شده است یا نه.
البته این اتفاق در کیت تست انجام می‌گیرد و با قرار دادن مخاط بر روی این کیت‌ها می‌توان نتیجه آزمایش را مشخص کرد.
ویروس کرونا چقدر خطرناک است؟
هر چند این روزها بحث بیماری کرونا به یک خبر مهم در جهان تبدیل شده ولی بهتر است بدانید، خطر این بیماری آنقدرها هم که در جامعه نگرانی ایجاد کرده، زیاد نیست. این نوع از کرونا، نسبت به نسل قبلی خود مانند سارس، مرس و حتی آنفولانزا کشندگی کمتری دارد؛ اما آنچه باعث شده است تا نگرانی از بابت این ویروس زیاد باشد، شیوع سریع و راحت‌تر آن است. به گونه‌ای که ممکن است هر یک نفر، بتواند هزاران نفر را درگیر این بیماری کند.
از سوی دیگر، کرونا ابتدا با علائمی ساده شروع می‌شود که ممکن است فرد به آن بی‌توجه باشد و همین عامل سبب همه گیر شدن آن در شهرهایی مانند ووهان چین شد.
خطر ابتلا و مرگ کودکان زیر 14 سال برای این ویروس تقریبا صفر است و تاکنون هیچ کودکی بر اثر این بیماری فوت نکرده است.
به طور کلی می‌توان گفت، خطر بیماری برای افرادی جدی است که در سنین بالای 50 سال هستند و زمینه بیماری‌های مختلفی مانند دیابت، تنگی نفس، بیماری‌های حاد تنفسی و قلبی دارند یا دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند.
تقریبا 70 درصد از افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارند و بعد از حداکثر یک هفته بهبود می‌یابند. 10 درصد از این افراد ممکن است نیاز به بستری شدن در بخش مراقبت‌های ویژه داشته باشند. تعداد بسیار کمی از افرادی که در این بخش بستری می‌شوند، بر اثر علائم تنفسی و قلبی شدید فوت می‌کنند.
به طور کلی می‌توان گفت، میزان مرگ و میر در بین مبتلایان به کرونای جدید، حدود 2 تا 3 درصد است که نسبت به سایر بیماری‌های هم خانواده خود که قبلا وجود داشته‌اند، بسیار کمتر است.
در آخر…
هر چند که ترس و نگرانی از ابتلا به ویروس کرونا بر تمام جهان سایه انداخته است، اما با توجه به آمار مرگ و میر نسبت به تعداد مبتلایان، می‌توان امیدوار بود که میزان خطری که کرونا برای جامعه بشری دارد، شاید کمتر از آن چیزی است که در بین مردم شایع شده. در واقع، نگاهی به آمار کشته‌های بیماری هم‌خانواده کرونا یعنی آنفولانزا، نشان می‌دهد که این ویروس، شاید آن‌چنان هم هولناک و مرگبار نباشد.
ویروس کرونا تاکنون، نزدیک به 68 هزار نفر را مبتلا کرده است که حدود 1665 نفر از آن‌ها جان خود را از دست داده‌اند. این در حالی است که به طور متوسط، سالیانه حدود ۵ میلیون نفر به آنفولانزا دچار می‌شوند و آمار کشته‌های این بیماری حتی به سالی ۶۵۰ هزار نفر هم می‌رسد. همین‌طور در سال ۲۰۱۸ میلادی، بیشتر از یک میلیون نفر در اثر ابتلا به سل، و حدود ۱۵۰ هزار نفر در اثر سرخک، جان خود را از دست دادند.
