در خانه‌های ما مواد شیمیایی، سموم استنشاقی، داروها و گیاهان مختلفی وجود دارند که برای سگ‌ها سمی هستند. از طرفی سگ‌ها بعلت داشتن روحیه‌ی کنجکاوی، به راحتی می‌توانند در معرض این ترکیبات قرار بگیرند. روزانه چندین حیوان خانگی بعلت مسمومیت با ترکیبات مختلف به مراکز دامپزشکی مراجعه می‌کنند. این مقاله به شما کمک می‌کند که این ترکیبات را بشناسید، از مسموم شدن سگ‌‌های عزیزتان با آنها جلوگیری کنید و همچنین اقدامات اولیه‌ی درمان و پیشگیری را آموزش ببینید.
سموم خطرناک برای سگ‌ها
برخی سموم از سایرین شناخته‌شده‌تر هستند. همه‌ی ما می‌دانیم که مواد شیمیایی، رنگ‌ها یا قیر چه خورده شوند یا چه روی پوست بریزند، عوارضی را برجا می‌گذارند. در مقابل، برخی گیاهان و داروها به لحاظ سمیت از نظر ما پنهان هستند و اگر آگاهی لازم نداشته باشیم، ممکن است به سادگی سگ‌مان مسموم شود.
سمومی که نیاز به مراقبت‌های فوری دارند شامل موارد زیر می‌شوند:
الف) تماس پوستی
۱. قیر
۲. محصولات نفتی
۳. مواد شیمیایی پاک‌کننده خانه
۴. رنگ یا پاک‌کننده‌ی رنگ
۵. گازوئیل
۶. گزنه
۷. زهر وزغ
۸. داروهای ضد کک و کنه
ب) استنشاقی
۱. دود
۲. گاز اشک‌آور
۳. سموم حشره‌کش
۴. مواد شیمیایی پاک‌کننده‌ی خانه
ج) خوراکی
۱. آلکالین‌ها
۲. اسیدها
۳. مواد شیمیایی پاک‌کننده‌ی خانه
۴. محصولات نفتی
۵. تمامی داروها
۶. الکل‌ها و ضدیخ
۷. خوراکی‌های سمی مثل کشمش و انگور، شکلات و زایلیتول
د) گیاهان سمی
۱. پیچک
۲. گل انگشتانه
۳. شوکران
۴. قارچ‌ها
۵. داروش
۶. خرزهره
۷. گل چمچه‌ای (شیپوری)
۸. لاله
۹. دیفن‌باخیا
۱۰. زنبق
علائم
هر نشانه‌ای از رنجش، برآشفتگی یا درد باید مورد توجه قرار گیرد. گیجی، استفراغ، بی‌قراری، سرگیجه، افسردگی، تشنج، کاهش اشتها، بی‌حالی، لرز، گشادشدن مردمک، افزایش شدید ترشح بزاق، زخم‌های بدن، اسهال، تپش قلب و کما می‌توانند علائم مواجه‌ی بدن با سموم مختلف باشند. اگر مسمومیت‌ها درمان نشوند می‌توانند بالقوه کشنده باشند.
تشخیص
ترکیبات سمی انواع بسیاری دارند و اغلب تشخیص اینکه دقیقا کدام ماده باعث بروز علائم شده، دشوار است. دامپزشکان با علائمی که مشاهده می‌کنند و اطلاعاتی که صاحبان می‌دهند می‌توانند به طور حدودی متوجه نوع سم شوند. اما اگر ماده‌ی سمی واقعا قابل تشخیص نباشد، می‌توان آن را با از اخذ نمونه‌ی خونی و ارسال به آزمایشگاه را در خون ردیابی کرد و براساس آن درمان اختصاصی را پیش گرفت. مسمومیت‌ها ممکن است ملایم تا شدید باشند که همین موضوع در پیش‌بینی دامپزشک از بهبود بیمار و استراتژی که پیش می‌گیرد، موثر است.
مراقبت‌های اولیه و درمان
پس از مواجه سگ یا گربه‌تان با این سموم، فورا با دامپزشک تماس بگیرید. هرگز او را به استفراغ تحریک نکنید و بدون مشورت با دامپزشک پادزهر به او ندهید.
هدف از درمان مسمومیت‌ها، خنثی کردن و ممانعت از جذب آنها در خون است. اگر سم تشخیص داده شود و پادزهر آن موجود باشد، می‌توان آن را تجویز کرد. علاوه بر این، روش‌های درمانی مختلفی هم برای از بین بردن سموم وجود دارند. می‌توان از ترکیباتی مثل ذغال فعال استفاده کرد که با اتصال به سموم، مانع از جذب آن در خون شوند. برای سمومی که جذب پوستی دارند هم می‌توان از روغن‌ها برای این منظور مصرف نمود. شستشوی معده بوسیله‌ی لوله و تجویز داروهای مدر برای دفع سم از طریق ادرار هم در برخی موارد ضروری است. درمان حمایتی، کاهش درد و تب هم در بهبودی حیوان مسموم بسیار موثر اند. توجه داشته باشید که اگر سم بلعیده شده، هرگز تا پیش از دفع سم از بدن، نباید به هیچ وجه مایع درمان (تزریق سرم) انجام شود، زیرا این کار باعث انتشار سم در خون و حتی مرگ حیوان می‌شود.
پیشگیری
۱. سگتان را از محلی که این مواد در آنجا استفاده می‌شوند، دور نگه‌دارید.
۲. اگر نمی‌توانید او را دور نگه دارید، اطمینان حاصل کنید که این مواد شیمیایی در بسته‌بندی امن و دور از دسترس پنجه‌‌ها و پوزه‌ی آنها قرار دارند.
۳. گیاهان سمی را داخل یا اطراف منزلتان پرورش ندهید و زمانی که به پیاده‌روی می‌روید، مراقب نزدیک شدن سگتان به آنها باشید.
۴. اگر می‌خواهید از حشره‌کش و یا سموم ضدجونده استفاده کنید، دستور العمل آن را به دقت مطالعه کرده و اطمینان حاصل کنید که سگتان به آن ناحیه نرود. همین ملاحظات را برای قلاده‌ها و شامپوهای و اسپری‌های ضد کک و کنه‌ی مخصوص سگ و گربه هم اجرایی کنید.
۵. سبد داروهایتان را در محلی امن و دور از دسترس قرار دهید. آنها را لیبل بزنید و اسامی داروها و مقداری که در هر بسته موجود است را در یک لیست بنویسید تا اگر سگتان از سر کنجکاوی آنها را بلعید، بدانید چه مقدار و از کدام یک خورده است. این اقدامات برای حفظ جان سگ‌ها درصورت اوردوز داروها بسیار حیاتی است.
ترجمه شده است از: Poisoning in Dogs و Poisons, general overview
تصویر از: AKC
تهیه شده توسط تیم تولید محتوای آراز
