اگر از شما هم بپرسند که چه غذایی باید به پرنده‌ام بدهیم، احتمالا پاسخ می‌دهید، تخمه! اگر کمی بیشتر آگاهی داشته باشید، حتما می‌گویید تخمه با پلت! اما حقیقت این است که تمام احتیاجات تغذیه‌ای یک پرنده فقط با این دو تکمیل نمی‌شود. اما اگر همین سوال را از هر دامپزشکی بپرسید، لیست بلند بالایی از جیره‌ی مناسب به شما می‌دهد که علاوه بر تخمه و پلت، حاوی سبزیجات، میوه‌های و موارد دیگری هم هست.
برای فهمیدن اینکه واقعا یک پرنده چه چیزی باید بخورد، بهتر از به طبیعت بازگردیم و نگاهی به تغذیه‌ی پرندگان وحشی داشته باشیم.
چرا پرندگان وحشی از دانه‌ها تغذیه می‌کنند؟
دانه‌ها که مشابه آنها را بصورت تخمه در ظرف غذای پرنده‌مان میریزیم، فقط بخش کوچکی از رژیم غذایی پرندگان وحشی را تشکیل می‌دهند. به ازای هر یک دانه‌ای که می‌خورند، احتمالا ۱۰ تا حشره، عنکبوت، هزارپا یا پروانه می‌خورند. حتی در سرمای زمستان هم تلاش می‌کنند که برای تغذیه، منابع پروتئینی (حشرات) را بیابند. پرنده‌های وحشی می‌توانند با تعداد کمی دانه یا اصلا بدون آنها هم برای مدت طولانی زنده بمانند.
آیا باید به پرنده‌ی خانگیمان دانه (تخمه) بدهیم؟
اگر نگاهی به اطلاعات تغذیه‌ای دانه‌ها یا تخمه‌ها بیاندازیم، متوجه میشویم که در حقیقت فقط از چربی و کربوهیدرات (قند) ساخته شده‌اند. تخمه‌ها برای پرندگان مثل خوشمزه‌ترین و دلچسب‌ترین تنقلاتی هستند که می‌توانید تصورش را بکنید. بیشتر حیوانات هم مثل انسان‌ها به سمت غذاهای چرب و شیرین تمایل دارند و پرنده‌ها هم ازین قاعده مستثنی نیستند.
پرندگان وحشی از چربی و قند داخل این دانه‌ها، برای فرار از دست شکارچیان، مقابله با سرمای زمستان، پرواز‌های طولانی، جفت‌گیری و تغذیه‌ی جوجه‌ها استفاده می‌کنند. اما پرندگان خانگی هیچ یک از این فعالیت‌ها را انجام نمی‌دهند و به هیچ وجه نیازی به این سطح از انرژی ندارند. اینکه فقط به پرنده‌ی خانگی تخمه بدهیم، مثل این است که در یک اتومبیل معمولی، سوخت موشک بریزیم! تخمه‌ها سهم کوچکی در تغذیه پرندگان دارند، پس به آنها به چشم یک تنقلات نگاه کنید.
پس چه غذایی به پرنده بدهیم؟
راحت‌ترین و امن‌ترین کار، استفاده از محصولات تجاری است. خوراک‌های آماده‌ی پرندگان مختلف، آجیل‌ها و پلت‌ها را می‌توانید از فروشگاه‌ها تهیه کنید و فقط روزانه مقداری از آنها را در ظرف غذا بریزید. پلت‌ها مثل غذای خشک سگ و گربه حاوی تمامی ترکیباتی هستند که یک پرنده‌ی سالم برای زندگی نیاز دارد.
پلت‌ها و غذاهای تجاری برای گونه‌های مختلف فرموله شده‌اند و بدون هیچ رنگ مصنوعی و مواد نگهدارنده عرضه می‌شوند. در کنار پلت‌ها می‌توانید از انواع سبزیجات، میوه‌ها، تخم مرغ، ماکارونی، مرغ و پربیوتیک‌ها هم استفاده کنید. از این غذاها می‌توانید روزانه به اندازه‌ی یک کف پای پرنده‌تان بدهید. اما اگر می‌خواهید غذای خانگی تهیه کنید، باید بتوانید ترکیبی مناسب را در اختیار پرنده قرار دهید. در ادامه این مواد غذایی را بررسی خواهیم کرد.
غذای خام یا پخته؟
بسیاری از متخصصین پیشنهاد می‌کنند که برای از بین نرفتن ترکیبات مغذی در حین فرآیند پختن، پرندگان را با غذای خام تغذیه کنید.
اما اگر تصمیم دارید که به پرنده‌ی خود غذای پخته بدهید، هرگز از قابلمه و ماهی‌تابه‌ی نچسب برای طبخ آن استفاده نکنید زیرا حاوی ترکبیاتی هستند که برای پرندگان سمی است. برای پخت غذای آنها می‌توانید از ظروفی با جنس استیل ضدزنگ (مثل روحی) استفاده کنید. برخی از غذاهایی برای پختن مناسب اند شامل جو دوسر، جو، برنج قهوه‌ای، جوانه، حبوباتی لگومینه (مثل لوبیا، عدس، نخود و نخود فرنگی) می‌شوند. بهتر از حبوبات را از پوست بگیرید.
افزون بر این، سبزیجات و میوه‌های خام هم منابعی بسیار عالی برای تامین احتیاحات پرندگان هستند. با این حال، باید آنها را کم کم و طی یک مدت زمان طولانی به جیره‌ی غذایی پرندگان اضافه کرد تا به تدریج به آن عادت کنند. تغییر ناگهانی در جیره می‌تواند منجر به بی‌اشتهایی شود که خود می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات دیگری شود. اگر می‌خواهید تغییری ایجاد کنید، باید حتما به پرنده اجازه بدهید که به غذای معمول و آب تازه و تمیز دسترسی داشته باشد و طی روز‌های متمادی با کم کردن نسبت غذای قبلی و جایگزین کردن آن با مواد جدید، حیوان را به رژیم غذایی جدیدش عادت دهید.
سعی کنید حتما به پرنده‌تان از سبزیجاتی به رنگ زرد تیره یا سبزی‌هایی با برگ سبز بدهید. هویج، سیب زمینی، کلم بروکلی، جعفری، لوبیا سبز، فلفل دلمه‌ای یا فلفل شیرین، گل کلم، کدو سبز، کرفس، بادمجان، کدو، کاهو رسمی، ذرت و خیار گزینه‌های بسیار مناسبی هستند.
میوه‌ها باید بخشی از رژیم غذایی پرندگان را به خود اختصاص دهند. حتما پیش از دادن میوه، هسته‌های آن را جدا کنید زیرا می‌توانند سمی و کشنده باشند. میوه‌هایی که پرندگان اغلب دوست دارند شامل انبه، پاپایا، کیوی، توت، انار، آناناس، طالبی بدون پوست، شلیل، هلو، زردآلو، پرتقال، موز، گیلاس، گلابی، انگور، نارنگی، گریپ‌فروت و سیب (بدون هسته) می‌شود.
مواد غذایی چرب و مضر مثل چیپس و شیرینی، آووکادو، شکلات، الکل یا کافئین، دانه‌ی میوه‌ها، خرمالو، نمک، پیاز و سیر، دانه سیب و قارچ برای پرندگان ممنوعیت دارند.
تغییر در جیره‌ی غذایی پرندگان
همیشه با دامپزشکتان در این خصوص مشورت کنید. اگر می‌خواهید برای اولین بار غذایی به پرنده‌تان بدهید، بهتر است او را روی دستتان بگیرید و با نزدیک کردن غذا به او، پرنده را با آن آشنا کنید. در این صورت، پذیرش غذای جدید برای او آسان‌تر می‌شود. حتی می‌توانید خودتان در مقابل پرنده این غذا را بخورید تا نسبت به آن اطمینان حاصل کند!
روشی که برای تغییر رژیم غذایی پرنده‌های کاملا سلامت و کمی هم جوان پیشنهاد می‌شود به شرح زیر است:
در صبح کل دانه‌ها (تخمه‌ها) و سایر غذا ها از قفس را جمع کنید و غذای جدید را برای او بریزید. کل روز تا غروب فقط همین غذای سالم در اختیار حیوان باشد. در غروب، وقتی خواستید که روی قفس ملحفه بکشید و او را برای خواب آماده کنید، یک فنجان که در آن چند قاشق از مواد غذاییِ ژریم قبلی پرنده است، داخل قفس بگذارید. اگر کل روز گرسنه بوده باشد، در طول شب کل این فنجان را می‌خورد. اما بیشتر پرندگان طی روز خسته شده‌اند و دیگر تمایلی به خوردن آن غذا در شب ندارند. فردای آن روز، صبح زود بیدار شوید و آن فنجان غذا را از داخل قفس خارج کنید و بجای آن کمی پلت یا هر رژیم غذایی جدیدی را بریزید. این پروسه را ادامه دهید.
طی ۳۰ روز معمولا پرنده به جیره غذایی جدیدش عادت می‌کند و شما می‌توانید هر از چندگاهی از دانه یا تخمه به عنوان تشویقی برای آموزش یا تنقلات به او بدهید.
اگر این روش دشوار بود، می‌توانید هفته اول ۷۵٪ از غذای قدیمی و ۲۵٪ از غذای جدید، هفته دوم نصف به نصف بدهید و به این ترتیب طی یک ماه کاملا به غذای جدید شیفت کنید. این روش‌ها باعث عدم تحمیل استرس ناشی از تغییر جیره به پرنده می‌شود. طی این پروسه ناامید نشوید و با صبر و حوصله به تلاش خود ادامه دهید. تامین یک رژیم غذایی مناسب، باعث بهبود سلامت، طول عمر و کیفیت زندگی پرنده می‌شود، بنابراین در اعمال آن جدی باشید.
ترجمه شده است از: what do birds eat و how to feed a bird properly
تصویر از: thesprucepets
تهیه شده توسط تیم تولید محتوای آراز
